Skip to main content

انتخاب آزمون آماری مناسب

انتخاب آزمون آماری یکی از مهمترین بخش های انجام آنالیز آماری است. شناخت آزمون ها و کاربرد آنها در انجام درست تجزیه و تحلیل آماری مسئله مهمی است که غفلت از آن می تواند موجب هدر رفتن وقت و بی اعتباری پژوهش شما گردد. البته موضع مهم دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد دانستن پیش فرض های آماری ویژه هر کدام از آزمون های آماری است که بدون رعایت این پیش فرض ها نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری معتبر نخواهد بود.

 

آزمون های بین گروهی و درون گروهی

 

مقایسه بین گروهی

 

برای مقایسه میانگین دو گروه با هم (گروه های مستقل مانند گروه کنترل و تجربی)

  • اگر مقیاس داده ها کمی باشد و سایر پیش فرض های آماری برقرار باشد آزمون تی مستقل
  • اگر مقیاس داده ها کمی باشد و توزیع نرمال نباشد یا همگنی واریانس ها برقرار نباشد آزمون یومن ویتنی
  • اگر مقیاس داده ها رتبه ای باشد آزمون یومن ویتنی
  • اگر مقیاس داده ها کیفی باشد آزمون دقیق فیشر

 

 

برای مقایسه میانگین بیش از دو گروه (مانند گروه کنترل، تجربی یک (دارو)، تجربی دو (دارونما) )

  • اگر داده ها کمی باشد و سایر پیش فرض های آماری نیز برقرار باشد آزمون آنالیز واریانس یکراهه طرفه آنوا

  • اگر داده ها کمی باشند و دو متغیر مستقل داشته باشیم آزمون آزمون آنالیز واریانس دوطرفه
  • اگر داده ها کمی باشد ولی توزیع نرمال نباشد یا همگنی واریانس برقرار نباشد آزمون کروسکال والیس
  • اگر داده ها رتبی باشند آزمون ویلکاکسون
  • اگر داده ها کیفی باشند آزمون کای اسکوئر

 

مقایسه درون گروهی

 

برای مقایسه میانگین دو مرحله با هم (پیش آزمون- پس آزمون)

  • اگر بخواهیم میانگین دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها کمی باشند و سایر پیش فرض ها برقرار باشند آزمون تی همبسته
  • اگر بخواهیم میانگین دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها کمی باشند ولی توزیع نرمال نباشد  آزمون ویلکاکسون
  • اگر بخواهیم میانگین دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها رتبه ای باشند  آزمون ویلکاکسون
  • اگر بخواهیم میانگین دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها کیفی باشند  آزمون مک نمار

 

برای مقایسه میانگین بیش از دو مرحله با هم (پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری و … )

  • اگر بخواهیم میانگین بیش از دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها کمی باشند و سایر پیش فرض ها برقرار باشند (نرمالیتی، کرویت موخلی و … از آزمون آنالیز واریانس با اندازه های تکراری
  • اگر بخواهیم میانگین بیش از دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها کمی باشند ولی توزیع داده ها نرمال نباشد آزمون فریدمن
  • اگر بخواهیم میانگین بیش از دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها رتبه ای باشند آزمون فریدمن
  • اگر بخواهیم میانگین بیش از دو مرحله را مقایسه نماییم و داده ها کیفی باشند آزمون کوکران

نوشته ابوالفضل پایروند

در صورت نیاز به مشاوره آماری جهت انتخاب آزمون آماری مناسب یا انجام تحلیل آماری پایان نامه یا مقاله با شماره زیر تماس بگیرید

09128119076